پزشکی هیچ‌وقت دودوتا چهارتا نبوده و نیست
تاریخ انتشار: ۲ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۸۳۰۰۶۷
ایسنا/قزوین به مناسبت یکم شهریور روز پزشک، به سراغ یکی از پزشکان دانشگاه علوم پزشکی قزوین رفتیم، معاون توسعه، مدیریت و برنامه‌ریزی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در مصاحبه با ایسنا پزشکی را دودوتا چهارتا نمی‌داند و عنوان می‌کند درمان تنها به اذن خدا صورت می‌گیرد.
اول شهریور زادروز حکیم و اندیشمند بزرگ پارسی‌زبان «شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا» پزشک شهیر هزاره قبل است که با عنوان روز پزشک نام‌گذاری شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نقش پزشکان و متخصصان برای نجات جان افراد در زمان بحران‌هایی چون سیل، زلزله، آتش‌سوزی، سرطان، تصادفات جاده‌ای و شیوع ویروس برای همه به‌یقین فراموش‌نشدنی است چراکه با ایثار و از خودگذشتگی در درمان افرادی که دیگر امیدی به نجاتشان نبوده ایستادگی و مقاومت کردند.
به همین مناسبت ایسنا گفت‌وگویی با معاون توسعه، مدیریت و برنامه‌ریزی دانشگاه علوم پزشکی قزوین داشته است که در ادامه می‌خوانید.
خودتان را معرفی بفرمایید؟
محمدعلی معصومی‌فر متولد سال ۱۳۵۰ هستم، در سال ۱۳۶۹ در رشته پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی قزوین پذیرفته شدم و دوره پزشکی را در سال ۱۳۷۶ به اتمام رسانده و پس‌ازآن وارد کار اجرایی و خدمت به همنوعان خود شدم. قائم‌مقام معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی قزوین به مدت ۹ سال، رئیس شورای پزشکی استان، رئیس هیئت‌مدیره پزشکی ورزشی استان بودم. در سال ۱۳۹۳ تصمیم به اخذ تخصص در رشته بیهوشی گرفتم و در سال ۱۳۹۷ در این حوزه وارد کار اجرایی شدم و در همان سال‌ها دکتر مهرام رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی قزوین از بنده دعوت به همکاری مجدد در دانشگاه علوم پزشکی قزوین کرد و اکنون به معاون توسعه، مدیریت و برنامه‌ریزی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در حال خدمت هستم.
چه شد که به پزشکی علاقه‌مند شدید؟
در خصوص علاقه به رشته پزشکی باید بگویم، که خانواده تأثیر بسزایی در رسیدن من به این جایگاه داشتند. بنده در خانواده‌ای رشد کردم که کمک به دیگران جزو اصول اخلاقی آن بوده و معتقدم مهم‌ترین آورده‌ای که یک فرد می‌تواند برای دیگران داشته باشد این است که جانش را نجات دهد. پیش از انتخاب رشته پزشکی پدرم دچار سانحه تصادف ناگواری شد که امید به برگشت و زنده ماندن ایشان درصد پایینی داشت اما علی‌رغم تمام ناامیدی‌ها، پدرم با تلاش پزشکان از مرگ نجات پیدا کرد. همین موضوع باعث شد که رشته پزشکی را هدف قرار دهم تا دین خود را به جامعه ادا کنم.
ناگفته نماند که در انتخاب رشته پزشکی علاقه نقش کلیدی دارد و این علاقه در من برای انتخاب رشته پزشکی وجود داشت. یادم می‌آید، زمانی که کودک بودم به مطالعه در خصوص اعضای بدن علاقه داشتم و زمانی که گوسفندی قربانی می‌شد، با شوق‌وذوق به سراغ قلب و کلیه‌هایش می‌رفتم و آن را کالبد شکافی می‌کردم. رشته پزشکی این شرایط را برای یک پزشک به وجود می‌آورد تا در سخت‌ترین حالت ممکن همنوع خود را از خطر نجات دهد و از آلام و دردهایش کم کند.
سخت‌ترین لحظه زندگی یک پزشک چه زمانی است؟
با توجه به اینکه رشته تخصصی بنده بیهوشی است، معمولاً بیمار در بدترین حالت به دست متخصصان بیهوشی، می‌رسد به نظرم زمانی که یک پزشک برای نجات جان یک مریض چند ساعت وقت می‌گذارد و در آخر می‌بیند تلاش او آن‌طور که باید موفق نبوده، بی‌شک سخت‌ترین لحظه‌ای است که یک پزشک آن را احساس می‌کند و نمی‌داند به بستگان بیمار که پشت در اتاق عمل با هزاران امید ایستاده‌اند، چه بگوید.
به‌جرئت می‌توانم بگویم زمانی که بیمارم فوت می‌کند تا ۲۴ ساعت حالت افسردگی دارم و این موضوع با گذشت سال‌ها اصلاً برایم عادی نشده است.
به چند نکته کلیدی که در طبابت به آن رسیدید، اشاره بفرمایید؟
پزشکی هیچ‌وقت دودوتا چهارتا نبوده و نیست. هرچند که در آموزه‌های پزشکی ثابت شده که کدام داروها برای کدام بیماری مؤثر هستند اما به‌جرئت می‌توانم بگویم بدون یاری و خواست خدا هیچ شفایی صورت نمی‌گیرد. پزشکان با استمداد از خدا می‌توانند بحرانی‌ترین بیماری‌ها را درمان کنند. گاهی در درمان از خدا می‌خواهم بهترین روش و نوع درمان را در ذهنم کلید بزند چراکه نقش خدا در درمان، پررنگ‌تر از نقش پزشک است.
توصیه‌ام به پزشکان جوان این است که هیچ‌وقت مغرور به علم خود نباشند چراکه درمان تنها به اذن خدا صورت می‌گیرد. بارها بیمارانی داشتیم که پزشکان از آنها قطع امید کرده‌اند اما شفا یافته و به زندگی عادی خود ادامه داده‌اند و برعکس بیمارانی داشتیم که از وضعیت خوبی برخوردار بودند و پزشکان امید به درمان آنها داشتند اما از دنیا رفته است. مهم‌ترین رکنی که می‌تواند حامی یک پزشک در طبابت باشد، تنها یاد خدا و استمداد از خدا است.
در خصوص مهم‌ترین دغدغه و چالش صنف پزشکان قزوین بفرمایید؟
در بحث آموزش پزشکی دچار برخی چالش‌ها بودیم که خوشبختانه در حال بهبود وضعیت هستیم اما موضوع و چالش اصلی پزشکان در واقع بحث تعرفه‌گذاری خدمات پزشکان است. پزشکان ما بعد از اینکه دوره پزشکی عمومی را می‌گذرانند، به علت درآمد بیشتر تنها به برخی رشته‌های پردرآمد سوق پیدا می‌کنند که در لوم پزشکی جزو رشته‌های اصلی و مورد نیاز مردم نیست.
متأسفانه در نظام علوم پزشکی کشور، آن دسته از رشته‌هایی که حیاتی و مبرم است، تعرفه کمتری نسبت به برخی رشته‌های تخصصی ازجمله زیبایی دارد. به‌عنوان‌مثال یک متخصص طب اورژانس، متخصص داخلی و یک متخصص بیهوشی که سخت‌ترین دوره رزیدنتی را دارند و با بحران‌های پزشکی درگیر هستند، نسبت به سایر رشته‌های تخصصی تعرفه کمتری دارند و این موضوع باعث شده تا در برخی رشته‌ها با کمبود پزشک مواجه باشیم.
در زمان شیوع ویروس کرونا، بیشترین بار کاری بر دوش آن دسته از تخصص‌های پزشکی بود که کمترین تعرفه خدمت‌رسانی را داشتند و این موضوع نشان از آن دارد که این رشته‌ها موردنیاز عموم است و امیدواریم در بحث توزیع عادلانه تعرفه در نظام پزشکی اقداماتی از سوی نمایندگان مجلس صورت گیرد.
متأسفانه بسیاری از شهرستان‌های کشور با معضل کمبود متخصص بیهوشی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. به‌عنوان‌مثال قزوین دارای هشت ظرفیت متخصص بیهوشی است که تنها سه متخصص بیهوشی رضایت به تحصیل در این تخصص را دادند.
امیدوارم وزارت بهداشت و شورای عالی بیمه نسبت به این موضوع ورود پیدا کند چراکه با این وضعیت، در آینده مردم و بیمارستان‌ها با خلأ متخصص بیهوشی مواجه می‌شوند. درحالی‌که نبود متخصص بیهوشی، یعنی تعطیلی اتاق عمل و این موضوع قطعاً دارای تبعات منفی برای نظام پزشکی است.
تعویق کارانه پزشکان باعث بی‌انگیزگی این صنف در طبابت شده است. در این خصوص توضیح بفرمایید که پیگیری‌های دانشگاه علوم پزشکی قزوین به کجا رسیده است؟
در دریافتی و کارانه پزشکان چندین مشکل اساسی وجود دارد و یکی از مشکلات این است که از دریافتی پزشکانی که در سیستم دولتی خدمت می‌کنند، هم مالیات ۳۵ درصدی کم می‌شد و هم سقف پرداختی برای آنها گذاشته بودند و کارانه آنها پلکانی حساب می‌شد. یعنی این روند به‌گونه‌ای بود که کارانه یک پزشک به ۳۰ درصد می‌رسید و این موضوع باعث بی‌انگیزگی پزشکان نسبت به خدمت در دانشگاه علوم پزشکی شده بود.
خوشبختانه با تلاش دانشگاه‌های علوم پزشکی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی ازجمله خانم دکتر محمدبیگی، مقرر شد سقف کارانه پزشکان در مناطق محروم کشور برداشته شود و در مناطق غیرمحروم مانند قزوین سقف کارانه‌ها به ۱۲۰ میلیون تومان برسد و پلکان درآمدی پزشکان نیز اصلاح شود. برای پزشکانی که در سیستم دولتی کار می‌کنند، نسبت به پزشکانی که در بخش خصوصی خدمت‌رسانی می‌کنند نیز تمهیدات مالی خوبی در نظر گرفته شده است که باعث می‌شود ماندگاری پزشکان در بخش دولتی بیشتر شود.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی اجتماعی قزوين پزشکان روز پزشک دانشگاه علوم پزشکی قزوین متخصص بیهوشی رشته پزشکی سخت ترین مهم ترین رشته ها یک پزشک
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۸۳۰۰۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خودکشی پزشکان ایرانی در مرز هشدار؛ مشکل کجاست؟
براساس آخرین بررسی‌ها، آمار خودکشی در میان پزشکان مرد ۴۰ درصد و در پزشکان زن ۱۳۰ درصد، نسبت به جمعیت عمومی، افزایش یافته که عدد قابل توجه و نگران‌کننده‌ای است. آمار دیگری نشان می‌دهد که خودکشی پزشکان در چند سال اخیر ۵ برابر شده است.
به گزارش دنیای اقتصاد، سیدمحمد میرخانی، مشاور اجتماعی سازمان نظام پزشکی هشدار می‌دهد: «سرعت خودکشی در میان پزشکان و رزیدنت‌ها صعودی شده و احتمال دارد که به زودی نرخ خودکشی پزشکان در ایران از سایر کشور‌ها پیشی بگیرد.»
این پزشک همچنین تاکید می‌کند: «ما در حال حاضر در ابتدای موج گذار از مهاجرت‌ها و خودکشی‌های جامعه پزشکی هستیم. این مقدمه شرایط کنونی است و به نظر من ماحصل سال‌های سال مدیریت غلط درمانی است که اگر جلوی این روند گرفته نشود، ادامه پیدا می‌کند. در چنین فضایی اصلاحات جوابگو نیست و نیاز به تحول است.»
از پس دلتنگی‌هایش بر نیامدمیگویند، دکتر سمیرا آل‌سعیدی از پس تنهایی‌هایش برنیامد و مهدی عبدوس، پزشک در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «خانم دکتر سمیرا آل‌سعیدی فوق تخصص روماتولوژی از میان ما رفت. ایشان روز قبل پلن دارویی خودکشی خود را با رزیدنت‌ها مطرح کرده، آنها موضوع را جدی نگرفته و سر به سر ایشان هم می‌گذارند، مرحوم به گواهی همکاران، خوش اخلاق، فعال و با وجدان کاری بوده. از ایشان یک فرزند به یادگار مانده است. شاید در لحظات آخر زندگی گفته من زنی هستم که دنیا را روی انگشتان خود می‌چرخانم، اما از پس دلتنگی‌هایم بر نمی‌آیم. پزشکان بیشتر از سایر اقشار جامعه در معرض تنش و استرس‌های فراوان کاری هستند.
آنها سرمایه کشور هستند احترام‌شان را حفظ کنید. تنهای‌شان نگذارید.» شرایط به‌گونه‌ای نگران‌کننده شده است که بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند که باید تصمیمات جدی‌تری از سوی مسوولان وزارت بهداشت گرفته شود. زمان مرگ پرستو، محمد رئیس‌زاده، رئیس سازمان نظام پزشکی درباره موضوع خودکشی در کادر سلامت به «دنیای اقتصاد» گفته بود: «کمیته ویژه‌ای برای رسیدگی به مشکلات نیرو‌های طرحی راه‌اندازی شده است تا از حوادثی مانند نورآباد پیشگیری کند.» او تاکید کرده بود: «کمبود پزشک و نبود برنامه‌ای برای پزشکان متخصص بومی اتفاقاتی، چون مرگ پرستو بخشی را رقم می‌زند.» همچنین قرار بود کمیته‌ای برای پیگیری و بررسی خودکشی‌ها فعال شود. حال باید دید که نتایج این اقدامات چه می‌شود و آیا می‌تواند روند صعودی خودکشی‌ها را کاهش دهد یا نه؟
سرعت گرفتن خودکشی کادر درمانبررسی توییت‌ها و پیام‌های تسلیت از سوی رئیس بیمارستان شریعتی و امیراعلم همه گویای این است که سمیرا آل‌سعیدی تا لحظه پیش از مرگ به‌شدت کار می‌کرد و تا آخر عمر دست از درمان بیمارانش نکشیده است. پرس‌وجو‌ها همچنین حاکی از این است که او به‌شدت مهربان و خوش‌اخلاق بوده و همواره سعی در کمک به بیماران داشته است. با این حال سوال بسیاری از مردم این است که چرا یک پزشک که جایگاه مهمی در جامعه دارد، این‌گونه زندگی را ترک می‌کند؟
سیدمحمد میرخانی، مشاور اجتماعی سازمان نظام پزشکی می‌گوید: «چند سالی است خودکشی در کادر درمان به ویژه پزشکان زیاد شده است. این زیاد شدن نسبت به گذشته است و البته باید بگویم که در کشوری مانند آمریکا آمار خودکشی بالاتر است. با این حال مساله مهم این است که در جامعه کنونی ما شیب خودکشی افزایش یافته و حتی ممکن است در صورت اجرا نشدن پیشگیری‌های ضروری، به زودی نرخ خودکشی ایران از سایر کشور‌ها بیشتر شود.» او این مساله را با توجه به آمار خودکشی قطعی ۱۶ نفر در سال ۱۴۰۲ بیان می‌کند با تاکید بر این نکته که ممکن است آمار‌ها از این عدد بیشتر باشد، اما سکوت خانواده‌ها و آبروداری مانع از اعلام خودکشی شود. میرخانی پدیده خودکشی را چند عاملی می‌داند و تاکید می‌کند: «هیچ‌وقت نمی‌توان گفت، یک نفر به چه علت اقدام به خودکشی کرده است. قطعا عوامل زیادی در این موضوع نقش دارند، اما به‌طور کلی مسائلی در جامعه پزشکی وجود دارد که ممکن است تشدیدکننده عوامل شخصی فرد شود.»
تحقیر سیستماتیک«زمانی رشته پزشکی، رشته بسیار محبوبی بود و موقعیت مالی خوبی هم داشت. پزشک با مداوا کردن بیمار حس خوبی پیدا می‌کرد و از جایگاه مطلوبی بهره‌مند می‌شد، اما متاسفانه در چند دهه اخیر مشکلات مالی بیشتر شده است. پزشکان معمولا به دلیل شرایط شغلی از نظر خانوادگی و عاطفی حساس‌تر می‌شوند و از سوی دیگر بیداری‌های مکرر فرد را به‌شدت آسیب‌پذیر می‌کند.» میرخانی با بیان مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار روی خودکشی پزشکان می‌گوید: «یکی دیگر از عوامل، سختی کار است که وقتی با ناکامی‌های پزشکی روبه‌رو شود، فرد را دچار ناراحتی عمیق می‌کند. از سوی دیگر بحث برخورد‌های خشن بیمار و خانواده‌های بیمار با پزشک است. چون موقعیت پزشکان در چند سال گذشته افت کرده است. در بسیاری مواقع خانواده خیلی از بیمار‌هایی که فوت کردند؛ پزشک را مقصر جلوه می‌دهند. خانواده بیمار معمولا بدون هیچ بررسی برخورد‌های خشن نسبت به پزشک معالج اعمال می‌کنند. مواردی دیده شده که حتی به پزشکان حمله کردند یا آنها را با چاقو زدند. به‌طور کلی میزان امنیت پزشکان پایین آمده است.»
او یکی دیگر از عوامل موثر بر حال کنونی پزشکان را محیط پادگانی بیمارستان‌ها عنوان می‌کند: «این موضوع به خصوص در مورد رزیدنت‌ها صدق می‌کند. آنها گاهی ۷۲ ساعت نمی‌توانند بخوابند و این شرایط به‌شدت خطرناک است. معمولا این شرایط آنها را دچار افسردگی می‌کند و نیاز به درمان دارند، اما گاهی وقت‌ها این درمان به موقع انجام نمی‌شود. شاید باورش سخت باشد، اما یک پزشک ممکن است تنها فرصت خوابیدن و حمام رفتن را پیدا کند و بیشتر وقت‌ها مشکلاتش لاینحل باقی می‌ماند.» پیش از این، علی سلحشور، سرپرست اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان نظام پزشکی ایران هشدار داده بود: «این حجم از افسردگی میان پزشکان جوان بی‌سابقه است!» یک مطالعه در سال ۱۴۰۰ درباره وضعیت سلامتی رزیدنت‌های در حال تحصیل در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور نشان می‌دهد: «۲۳درصد از دستیاران پزشکی دارای افسردگی شدید تا بسیار شدید بوده‌اند. حدود ۲۵درصد از افراد اضطراب شدید تا بسیار شدید و نزدیک به ۳۴درصد از آنها استرس شدید تا بسیار شدید داشته‌اند.»
میرخانی یکی دیگر از ریشه‌های اصلی این شرایط را دوران رزیدنتی می‌داند: «در سیستم سلامت و بهداشت ما تحقیر سیستماتیک وجود دارد. ساختار به‌گونه‌ای است که از رزیدنت بیگاری می‌کشند و او هم هیچ راه فراری ندارد. او نمی‌تواند کوچک‌ترین مخالفتی با بالادستی خود داشته باشد چراکه طبق قراردادی که دارد ممکن است که پای ضامن‌ها و وثیقه‌ای که گذاشته، پیش کشیده شود؛ بنابراین ترجیح می‌دهد سکوت کند. به هر حال بیشتر این افراد امکان ازدواج ندارند و در یک محیط ناامن زندگی می‌کنند.» سعید بابایی، روان‌شناس با توجه به خودکشی‌های اخیر پزشکان توصیه می‌کند: «هر چقدر ما شرایط خوبی داشته باشیم و از تمام اختلال‌ها به دور باشیم مثل افسردگی و اضطراب، ممکن است حس ناکافی بودن ما را به پوچی برساند و تمام تروما‌های دوران کودکی تاثیر مستقیم رویمان بگذارد.»
زندگی در اتاق‌های محقرمیرخانی در ادامه عوامل تاثیرگذار روی حال کنونی جامعه پزشکی می‌گوید: «بسیاری از دانشجویان پزشکی برخلاف تصور عمومی در دوران گذراندن طرحشان در شهرستان‌ها معمولا در اتاق‌های محقر زندگی می‌کنند. شما ببینید چند عامل آنها را تحت‌تاثیر قرار داده است. پس وقتی همه این عوامل دست به دست هم می‌دهند برخی به پایان زندگی می‌اندیشند.»
میرخانی با تاکید بر این مساله که «خودکشی در دین ما اخلاقی و پسندیده نیست» یادآوری می‌کند: «افرادی که خودکشی می‌کنند در شرایط خاص روحی قرار می‌گیرند و آگاهی خود را به زندگی از دست می‌دهند و عملشان ناخودآگاهانه است؛ بنابراین این امر یاغی‌گری در برابر خدا یا کفر نیست.» اگر چه ممکن است این مساله به میان آید که پیش از این هم خیلی از رزیدنت‌ها و پزشکان با این عوامل دست‌وپنجه نرم می‌کردند، با این حال میرخانی می‌گوید: «زمانی مردم برای پزشکان احترام زیادی قائل بودند، اما اکنون اقبال عمومی جامعه از دست رفته است. دیگر احترام پیشین خود را ندارند. ارتباط میان مردم و پزشکان نامناسب شده است و دلیل این امر به ساختار بهداشت کشور برمی‌گردد. هزینه‌های درمان بالا رفته است و بیمه‌ها معمولا این هزینه را نمی‌پردازند و بیمار و پزشک رودرروی هم قرار می‌گیرند.» حال باید دید که مسوولان چه راه‌حلی برای برون‌رفت از شرایط کنونی دارند و چگونه می‌توانند محیط پزشکان را امن کنند تا این اندازه تنها نباشند تا به جایی برسند که حتی از فرزند خود بگذرند و خود را بکشند.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است